Dank u
Aline kijkt er al de hele vakantie naar uit...een verlaat verjaardagsgeschenk. Aline werd 18 in juni. Midden in de examens jarig zijn, is voor geen enkele jongere een cadeau.
Morgen is het zo ver. Ze gaat met een vriendin een hele dag op stap. Het programma is netjes uitgewerkt. Daar heeft ze een week fulltime over nagedacht.
Rond 12.00 wordt ze opgehaald, ze gaan een lekker broodje kopen in de broodjeszaak die net een tikkeltje duurder is omdat ze er ongelooflijk originele broodjes maken. Het is de broodjeszaak voor ‘speciale gelegenheden’. Als het weer mee zit gaan ze picknicken in het park. Om 14.00 is er gereserveerd voor een initiatie padel, om 15.30 mogen ze 2 uur genieten in een privésauna. De dag wordt afgerond rond 18.00 in het avocadorestaurant dat pas geopend is in de stad.
Mam moet even slikken als ze dit programma hoort. Wat gaat dit dagje kosten ? Aline heeft alles zelf geboekt, wat op zich al een hele prestatie is. ‘Eh, heb je enig idee wat dit dagje kost ?’ vraagt mam. Nee, daar heeft Aline geen idee van. ‘Kan je even een optelsom maken, zodat ik weet waar ik me aan mag verwachten ?’ Het gezicht van Aline verstart.

Mam loopt al een hele week op eieren. Regelmatig wordt ze bestookt met een resem vragen via Messenger (zo communiceert Aline het liefst) Wat kan ik op die dag doen ? Wat als het regent ? Hoelang is het stappen van A naar B ? Wat als er veel volk is ? Moet ik reserveren ?.... Mam is moe van voorstellen, inzichten, antwoorden, rustig blijven,…. Er wordt veel gevraagd, en weinig gecommuniceerd, dus uiteindelijk wordt mam koud gepakt met een volledig uitgewerkt en gereserveerd schema.
Als mam ziet dat Aline een gezicht trekt bij de vraag rond de financiële kant van de zaak, wordt het haar te veel. ‘Ik ben moe Aline. Dit dagje ontspoort stilaan. Wanneer zeg je eens ‘dank u’, ik voel me gebruikt om al je vragen te beantwoorden. Dan speelt plots het geld de bovenhand. Dat zou niet hoeven, dat weet ik, maar er komt zo weinig terug van jou. Ik heb het gevoel dat ik geef en geef en geef en geef…..’
Waarop Aline antwoordt : ‘Dat was het volgende op mijn lijstje. Ik zou zeker ‘dank u’ zeggen. Ik vroeg me alleen af wanneer…. of ik het zou zeggen voor ik vertrok om 11.30 of als ik terug kom, ’s avonds.’
Waar herken je autisme ?
Een uitstap organiseren is een huzarenstukje. Het is een puzzel met heel veel stukjes. Dit vraagt de volle aandacht. Het domineert heel het denken. A-typicals leven heel sterk in het NU. Nadenken over een dag in de toekomst lukt moeilijk. Dat combineren met het inleven in iemand anders, (Wat zou die fijn vinden om te doen ?) is voor gevorderden.
Het ontbreken van uiterlijke tekenen van emotie, ‘frozen face’ is voor de omgeving soms moeilijk om te dragen. Je weet niet wat er vanbinnen allemaal speelt.
Alles wordt gepland. Zelfs danku zeggen.
Hoe pak je dit best aan ?
Je kan vragen wat er speelt. Vraag om dank u te zeggen, een kus te krijgen, een knuffel, uitleg. Dikwijls zie je een verwonderd gezicht. Ze waren het echt van plan. Ze weten niet dat dit zo belangrijk is voor de omgeving.
In de begeleiding voor de organisatie van zo’n dag blijft het inspireren, stimuleren, enthousiasmeren,… Het is balanceren op de slappe koord van aanzetten tot actie, richting geven, bijsturen, loslaten, complimenteren en achteroverleunen in de zetel, genietend van de horde die alweer genomen is. Het is belangrijk dat zij de regie in handen houden, dat je geen hulp opdringt. Vraag hen wat ze nodig hebben. Leading from one step behind.
Blijf mens. Je mag je emoties tonen. Ze leren er van. Weet wel dat dit bij sommige jongeren echt ‘binnen’ komt. Ze willen zo graag goed doen. Een mama of papa die moeheid, verdriet, machteloosheid toont, is best moeilijk om te dragen. Maar een ouder blijft een mens.