Bestaat er zoiets als oplossingsgericht taalgebruik ?
En of ! Het oplossingsgerichte leeft bij de gratie van het juiste woord. Semantiek is dikwijls waar het om draait. Je kan heel goede bedoelingen hebben met mensen, en toch geen aansluiting vinden. Een blik op je woordkeuze, zinsconstructies, timing zal wonderen doen om echt connectie te kunnen maken. Regelmatig zal ik het in mijn blogs hebben over taal. Omdat het mij fascineert en het jou zal beginnen fascineren…
In deze blog zet ik de loep op ‘Maar’, een woord waar heel wat over te vertellen valt !
Mam zit met dochter Lisa aan de
keukentafel. Het is woensdagmiddag en dan heeft mam altijd iets extra’s gekocht
bij de bakker. Het gesprek gaat over de examens die starten over 2 weken. Lisa
is best zenuwachtig. De berg leerstof waar ze tegenaan kijkt lijkt enorm. Het
verlamt haar, haar startknop zit vast.
Mam wil Lisa een hart onder de
riem steken :
‘Ik weet dat je het kan, maar dan
moet je nu wel beginnen’
‘Vorig jaar is het zo goed gelukt,
maar toen had je wel samenvattingen gemaakt’
‘Je punten van dagelijks werk zijn
zo fantastisch, maar een examen is natuurlijk moeilijker’
Wow, bij het gebruik van ‘maar’ zakt de moed in je schoenen. Alle hoop verdwijnt. Dit komt niet goed, denkt een mens dan. Ik blijf gewoon lekker aan tafel zitten en neem nog een stuk taart. Suiker doet altijd deugd !
MAAR vervangen door EN
Mam gooit het over een andere boei...
‘Ik weet dat je het kan, en als je
ergens tegenaan loopt, kunnen pap of ik je altijd helpen. Dit hoef je niet
helemaal alleen te doen’
‘Vorig jaar is het zo goed gelukt,
en toen had je samenvattingen gemaakt, herinner ik mij. Hielpen die jou
eigenlijk ? Is het zinvol om dat opnieuw te doen ?’
‘Je punten van dagelijks werk zijn
zo fantastisch, en die heb je dan al lieverd. Zo ligt er minder druk op je
examens. Je kan je zelfs een uitschuiver permitteren.’
MAAR en EN zijn koppelwoorden. Ze
koppelen 2 delen van een zin aan elkaar. De functie van het woord MAAR is om
het voorgaande deel te ontkrachten. Het deel na het woord ‘maar’ overschrijft
als het ware het eerste deel. Hierdoor heeft MAAR een negatieve lading
gekregen
Omdenken
Bij het oplossingsgerichte denken is het belangrijk dat je je telkens opnieuw erg bewust bent van welke invloed je woorden hebben. Welke boodschap wil je geven ? Als je een dochter wil aanzetten en motiveren in haar studie, kies je beter motiverende zinswendingen. Oplossingsgericht praten kan je leren. Het vraagt een soort van ‘omdenken’. We lezen en horen het niet zo veel in onze dagdagelijkse omgang of in de media.
Een geheugensteuntje….
Ja, maar / Ja, en
Kijkt naar
wat er fout loopt / Ziet wat er
goed gaat
Wil graag
verandering / Aanvaardt wat
is
Laat teleurstelling
voelen / Laat
waardering voelen
Gaat over
moeten / Gaat over
mogen
Probleem/Feit
Vroeger/Nu
Controle/Vertrouwen
Schuld/Verantwoordelijkheid
Compliment..... of niet ?
‘Schitterend rapport, maar spijtig
van die buis op wiskunde’
‘Mooi appartement, maar spijtig
dat de keuken zo klein is’
‘Fantastisch feest, maar spijtig
dat de muziek zo luid stond’
Al deze mensen willen een compliment geven. Helaas begrijpt de ontvanger dat niet hetzelfde. Het is fijn om te beseffen welke impact woorden hebben.
Als ontvanger kan het helpen het
compliment te horen ! Niet iedereen staat al zo ver in zijn oplossingsgericht
taalgebruik als jij ….
Doordacht gebruik van MAAR
Het hoeft niet zo te zijn dat we ‘maar’ volledig schrappen uit onze woordenlijst. Wanneer je goed weet hoe MAAR werkt, kan je het ook op die manier gebruiken. Het deel dat je graag wil overschrijven, zet je eerst. Dan volgt de maar met daarachter de belangrijkste, te onthouden boodschap.
‘Je bent te laat gestart, maar ik weet dat je het kan. Vorig jaar lukte het ook !’
‘Een examen is inderdaad moeilijk, maar je punten van dagelijks werk zijn wel fantastisch’
‘Je hebt nog geen samenvattingen gemaakt, maar een samenvatting is niet heilig. Er bestaan nog andere manieren om leerstof te studeren.’
‘Je hebt nog geen samenvattingen gemaakt, maar misschien is er iemand in je klas die al een samenvatting heeft, die je mag gebruiken’
Bronnen :
Le Fevere de Ten Hove, M. De magie van de
taal, artikel.
Gunster B., (2009), Ja, maar
wat als alles lukt, Lev